ORFOZ (epinephelus marginatus)

         
         Orfoz,kahverengi vücut rengi ve büyük bir kafa yapısı vardır.diğer benzer türlerden en büyük farkı kuyruk yüzgecinin dış bükey olması ve ucunda açık renk bir bandın bulunmasıdır.Zıpkınla avı yasaktır. 

LAGOS(epinephelus aeneus)

           Lagos türü açık kahverengiden griye kadar değişik vücut renklerine sahip olabilmektedir. Dikine bir kaç sıra açık renk bant kolayca ayırt edilmesini sağlar.Orfoz da yaş ilerledikçe enine büyüme daha fazla olurken lagosda vücut daha uzun bir yapı gösterir.Dış bükey kuyruğunun dış kısmında açık renk bir bant bulunur.zıpkınla avı yasaktır.  

GRİDA(epinephelus alexandrinus)

       Grida türü kum lagosu olarak da bilinmektedir. Açık kahverengi derisi üzerine gövde boyunca uzanan koyu renk ince çizgileri ile kolayca tanınır.Bazı bireylerde göğüs yüzgecinin biraz gerisinde sırta yakın sarı bir leke bulunur.Diğer familya bireylerine göre daha ince bir vucut yapısı sergilerler.Kuyruk yüzgeci iç bükeydir ve bant bulunmaz.Lagosdan farklı olarak küçük gruplar halindeyken daha sık rastlanırlar.

ZÜBER-ŞEYTAN(mycteroperca rubra)

 
             Züber balığı vücut yapısı ile orfoza en çok benzetilen ve karıştırılan türdür.Aslında gerek davranış gerekse anatomi yönünden biraz dikkatli bir gözlem sonucu ayırt etmek son derece kolaydır.Orfozda bulunan bulutsu desenler züberde ya hiç bulunmaz yada çok az bulunur,zaten züberin rengi çoğunlukla açık ve koyu kahverengi arasında değişir ve düz tek renktir.Bazen benekli yada sarı bireylere de rastlanabilmektedir.En büyük fark ise orfozda dış bükey ve bantlı olan kuyruk yapısının züberde görülmemesidir.Züberin kuyruğu tıpkı bir çok pelajik balıkta olduğu gibi dış bükey yani çatallı yapıyla benzerlik gösterir.Bu durum balığın davranışlarında da farklılık göstermesine neden olmaktadır.Örneğin orfoz yuvaya ve bölgeye çok bağlıdır.Senelerce aynı mekanı yuva edinebilmektedir ve çoğunlukla tek yaşar.Züberde yine bölgecilik davranışı bulunmakla beraber orfoz kadar yuvasına sahip çıkmaz ve gruplar halinde daha çok görülürler.Pelajik sayılmasa da orfoza göre çok daha fazla yüzer.Tam balık cennetinin ortasına düştüm sanarken koca bir sürünün nereye kaybolduğunu anlayamayabilirsiniz..zıpkınla avı yasak değildir.

BÖRTLEK-LAGOS(epinephelus caninus)


         Börtlek adı çoğunlukla derin sularda yakalanması ve derinden yüzeye çıkarılan balıkların basınç farkından dolayı gözlerinin dışarı doğru fırlamasından dolayı bu balığa verilmiştir.Oldukça sivri dişleri vardır.Açık kahverengiden koyu kahverengiye kadar değişik tonlarda olabilirler.Vücutlarında enine kalın koyu renk bir kaç sıra bant bulunur diğer orfoz ve lagoslar gibi kuyrukları dış bukey v yumuşak uçludur,uç kısmında açık renk bir bant görülür.Lagosa göre daha büyük bir baş yapısı ile lagosdan ve çizgileri ile de orfozdan ayırt edilnmesi kolaydır.zıpkınla avı yasak.

ÇUPRA


Familya-family=sparidae
L=sparus aurata,Linneaus 1758
ENG.=gilthead seabream
IT.=dorada
ESP=chaparreta
        Ülkemizde Akdeniz Ege Marmara ve Karadeniz’de bulunur. Ege de bol miktarda yetiştiriciliği yapılır.Kültür çipurasıyla doğal çipura arasındaki en belirgin farklılıklar şunlardır; aynı boydaki kültür çipurası daha şişman ve ense tarafında daha dolgun olur,doğal çipura da gümüşi renkler hakimken çiftlik çipurası daha grimsi renklerden oluşur.Doğal çipuranın başının vücuduna oranı çiftlik çipurasından daha büyüktür ve ağırlık bakımından aynı boydaki çiftlik çipurası doğal çipuraya nazaran  ağır basar.Sanırım vurduğumuz bir çipuranın doğal mı yoksa çiftlik kaçkını mı olduğunu anlamamızda yardımcı olacaktır.Çipuraların vücutları biraz yandan basık  ve yüksek yapılıdır.Genel olarak sırtta koyu gri olarak başlayan renk  karın bölgesine doğru inildikçe gümüş rengi ve beyaza kadar döner.Baş kısmı oldukça büyük ve küttür.Solungaç  kapağında kırmızı bir leke bulunur ve bu leke bazı bireylerde göğüs yüzgecinin alt kısmındaki pullarda da mevcuttur.Solungaç kapağının hemen bitiminde yukardan aşağıya doğru bir çentik izlenimi veren siyak leke kendini gösterir.Ortalama 1 kg dan 3-4 kg a kadar olan bireyleri sularımızda görülür.Diğer denizlerde 17 kg kadar büyümüş çipura resimleri yayınlanmaktadır,fakat sularımızda henüz buna yakın bir boy kaydedilmemiştir.Genel dağılımları sığ ve ortasulardır.Mevsime bağlı olarak derinden sığa ve sığdan derine göçler yaparlar.Sinaritinkiler kadar sivri olmamakla birlikte yine oldukça sağlam ve güçlü çene ve diş yapıları vardır.Besinlerini kumun içinde yaşayan kurtçuklar,karidesler,balık yavru ve yumurtaları,küçük yumuşakçalar ve algler oluşturur.Sığ sulardaki genel sosyal karakterleri küçük gruplar çift yada tek tek görünsede daha derin sularda üreme ve beslenmeye bağlı olarak büyük gruplar oluşturdukları  da görülür. Agaşona çabuk  cevap verirler.

KARAGÖZ

F=sparidae
L=diplodus vulgaris,Geoffroy-Saint Hilaire 1817
ENG.=two banded seabream
IT.=sarago testa nera
ESP.=sargo


            Ülkemiz sularında tüm denizlerde bulunur.Sürüler halinde yaşarlar.Karagözler daha çok derin kayalık ve plakalıklarda büyük sürüler oluştururken,sığ sulardan başlayarak her derinlikte ve her mevsimde rahatlıkla avlanabilen bir balıktır.Ortalama 300-400 gram olurlar,fakat 2kilograma kadar büyüyen karagözler bilinir.Karagözler tıpkı diğer familya üyeleri gibi küçük kabuklular,yumuşakçalar ve balık yavruları ile beslenirler.
            Küçük daha çok çiğnemeye ve kopartmaya elverişli bir çene yapıları vardır.Ön dişleri fazla gelişmemiş,azı dişleri ise oldukça güçlüdür.Karagözlerin vücutları oval bçimli ve yanlardan basıktır.Gümüş rengi vucutlarında biri solungaç kapağı hizasından başlayan,diğeri sırt yüzgecinin bitiminden başlayıp kuyruk başlangıcına kadar süren iki siyah bant bulunur.Büyük gözleri vardır.Karagözler meraklı balıklardır,dibe yatıp beklediğinizde hiç balık yokken aniden onlarca karagöz etrafınızı sarıverir.Bunun yanında oyuk ve mağaralara ürkütülerek de rahatlıkla avlanması mümkündür.Suların ısınmasıyla üreme mevsimleri başlar ve erken olgunlaşmaları ve küçük boylarda da üreyebilmelerinin de avantajıyla yüksek bir üreme gösterirler.Kıyısal kesimlerde ekonomik değeri vardır.

 LEVREK

 Dicentrarhus Labrax,Wolfsbarsch,Bar Europeen
                Denizlerimizde ve denizlerin nehirlerle karışımı acısu böl-gelerinde yaşar. Hani ailesindendir.  Fazla gezici olmayan Levrek yerli balıklardan sayılır. Gençken gruplar halinde, sonraları tek başına yaşar. Yaşam ortamı karanlık ve kuytu yerlerdir. Bu nedenle gemi batıkları veya kaya oyuklarında yuvalanır.
               Yaklaşık 20 yıllık yaşamı olabilen Levrek, ortalama 50 - 60 cm'den 1 m. boy ve 10 - 12 kg. ağırlığa erişebilir. 40 cm'den küçüklerine İspendek denir. Küçük yavru balıklarla beslenir. Ocak - Mart arasında 500.000 - 2.000.000 yumurta dökerek yüksek bir üreme gösterir. Eti en lezzetli balıkların başında gelir. Bu nedenle ekonomik değeri çok yüksektir.

MIRMIR

F=sparidae
L=lithognathus mormyrus,Linneaus 1758
ENG.=striped sea bream
IT.=marmora
ESP.=herrera


                Ege Akdeniz Marmara ve Karadeniz’in boğazlara yakın bölgelerinde sık sık rastladığımız bir balıktır.Özellikle kumluk bölgelerde geniş yayılım gösterirler.Nehirlerin denize ulaştığı alüvyon bakımından zengin çamurlu kumlu dip yapıları ile limanların girişlerinde bulunan besin bakımından zengin bölgeler özellikle tercih ettiği beslenme alanlarıdır.Her derinlikte rastlama imkanı vardır.Çoğunlukla sürüler halinde gözlemlenirler.Vücutları familya üyelerinin çoğuna göre daha uzun yapılıdır.Mırmır balığının büyük bir kafası vardır ve kafa yapısı oldukça farklıdır.Ağız kafanın ön alt kısmında bulunur ve aşağı bakar.Kalın dudaklar bulunan ağızda azı dişleri dışında gelişmiş yapıda bir diş oluşumu bulunmaz.
              Su altında gümüşi bir rengi vardır.Gövde boyunca vücuda dikine çizgileri bulunur. Sudan çıkardığımız zaman ise sırt tarafında yeşilimsi olan renk vucudun altlarına doğru açık pembe bir görünüm alır.Karın altı beyazdır.
               Mırmırlar ağız yapılarından da anlaşıldığı gibi dipte beslenirler.Kumun içinde bulunan kurtçuk,solucan,kabuklu,balık yumurtası,yumuşakça gibi küçük organizmalar mırmırın besinini oluşturur.Oldukça meraklı bir balık olan mırmır özellikle eriştelerin kumluk alanlarla birleştiği bölgelerde rahat avlanılır.Sese ve harekete karşı merakı çabuk uyandığından agaşona en kolay gelen balıktır denebilir.Bir miktar yükseltilerin kayaların da bulunduğu kumluk alanlarda ise endien tekniği ile yani kendimizi saklayarak dipten ilerlersek aniden dipte kumu karıştıran büyük bir mırmırla karşılaşmamız olasıdır.Yüzeydeyken dipte görülen bir mırmıra sesiz bir kule ile de rahatlıkla avlanılabilir.

 Sargoz sürüsü ve sinarit...


Familya-family=sparidae
L=diplodus sargus
ENG.=white seabream
IT.=sarago
ESP.=sargo


    Ege ,Akdeniz ve Marmarada yaygın olarak bulunan sargoz,Karadenizde de görülür.Sığ sulardan başlayarak her derinlikte rastlanabilir.Genel olarak kayalık,plakalık,topuk ve mendireklerde avlanması daha rahat olur.Aralarında başka türlerden balıklarında olduğu büyük sürüler halinde yaşarlar.Ege ve akdenizde ortalama 500-600 gr olur ve 3 kg a kadar büyüdükleri görülür.Marmarada yaşayan sargozlar baltabaş olarak adlandırılır ve 5-6 kg a kadar büyürler.Bu boylanma farklılığında en büyük etki çevresel faktörlerdir.Küçük kurtçuklar,balık yavruları,karidesler ve küçük yumaşakçalarla beslenırler.Vücutları yanlardan basık öne doğru hafif eğimli ve yüksek yapılıdır.Sırtta koyu yeşilimsi başlayan renk karına doğru inildikçe gümüşi ve beyaza kadar açılır.Kuyruk yüzgeci açık tonlarda olup uçları siyah gölgelidir.Karın ve anüs yüzgeçleri siyahtır.Kuyruk başlangıçında siyah büyük bir leke dikkat çeker.Çipuralarda bulunan solungaç kapağı gerisindeki siyah gölge sargozlarda da görülür.Sargozların vücudunda boyuna siyah çizgiler bulunur.Küçükleri kolay avlanmasına  rağmen büyük sargozlar oldukça nazlıdır.Derinliğe göre avcıya tepkileri değişmektedir.

SİVRİ BURUN SARGOZ


F=sparidae
L=diplodus puntazzo,Cetti 1777
ENG.=sharpsnout seabream
IT.=sarago pizzuto
ESP.=sargo picudo


         Türkiye’yi saran tüm denizlerde bulunur.Yaşadığı denize göre vücut şekli ve rengi,sosyal davranışları ve büyüklüğü değişiklik gösterir.Ege ve Akdeniz ırkı sivriburunların küçük gruplar halinde ve çoğunlukla diğer balık sürülerinin içinde iki üç balık halinde görülmesi yaygındır.Ortalama 500-600 gram olup 2-3 kg kadar büyüdükleri görülür.Yanlardan basık ,biraz ince yapılı vücutları vardır.Başları öne doğru incelir ve ağız kısmına yaklaştıkça bir gaga durumunu alır,sivriburun denmesinin nedeni de budur.Gümüşi vücutlarında boyuna siyah çizgiler bulunur.Yüzgeçleri koyu renklidir.Sargozlarınki gibi kuyruklarının bitiminde siyah bir bant bulunur.Büyükleri zor avlar olabildiği gibi sivriburun karagöz balığı çağrılara çok çabuk yanıt verir ve kolaylıkla avlanabilmektedirler.Marmara ırkı ise bulanık sularda birbirinden bağımsız ama grup halinde yaşarlar.Ortalama büyüklükleri daha fazladır.Dış görünüşleri diğer ırktan oldukça  farklıdır.Akdeniz ırkına oranla daha şişman ve kısa vücutları vardır.Ağız yapıları daha çok sargozu andırır.Akdeniz ırkında gümüşi olan vucüt rengi Marmara ırkında açık kahverenginden kızıla yakın bir renge kadar değişiklik gösterir ve dikine çizgileri çok daha belirsizdir.Avlanması ise diğer ırk gibidir,meraklı ve sokulgan hareketleriyle dikkat çeker.Sivriburun karagöz balıkları girintili çıkıntılı kayaların üzerinden ve eriştelerin arasından ince uzun ağız yapıları sayesinde kurtçukları,saklanmış olan kabuklu yavrularını rahatlıkla seçerek beslenirler.Bazen oldukça hantal hareketli sivriburunlar görürüz,yakından baktığımızda karınlarının şiş olduğunu fark ederiz,karınında yumurta taşıyor gibi duran sivriburunlar aslında bir çeşit parazit solucanı yem sanarak yemiştir.

SİNARİT


 Familya-family=sparidae
L=dentex dentex,Linneaus 1758
ENG.=dentex
IT.=dentice
ESP.=denton


           Ege,Akdeniz ve Marmara’da bulunur,fakat Marmara’da nadir olarak gözlemlenir.Kıyı tipi olarak bir çok bölgederastlamak mümkündür.Sürpriz av verme oranı çok yüksek olmakla birlikte genel olarak zıpkınla
avlanma derinliği orta sulardır.Sürü ,küçük gruplar halinde yada tek tek gözlemlenebilirler. Derinliğe bağlı olarak sürü davranışları değişiklik gösterir.Sese ve harekete karşı çok duyarlıdırlar.Etçil ve oldukça aktif avcılardır.Çene yapıları çok kuvvetlidir.Üst ve alt çenelerinde sivri dişler bulunur.Ortalama 2-3 kg olurlar.Türkiye sularında 14-15 kg kadar boylanabildikleri bilinir.Besinlerini küçük balıklar,karidesler,istakozlar,yengeçler,deniz kestaneleri,sübye ve ahtapot yavruları oluşturur.Vücutları yanlardan hafifçe basık ve yüksek yapılıdır.Bölgesel olarak farklı ırkları bulunmakla birlikte genel olarak renkpembemsi gümüşi üzerine dalgalar halinde hafif gri beneklidir.Başında oldukça belirgin olan mavi benekler tüm vucudunda  görülür.Göğüs yüzgeçleri oldukça uzundur.Suların ısınmasıyla üremeye başlarlar.Hermafroditizm denen cinsiyet değiştirme davranışları da görülür.